Sakarya Rehberi

Yüzölçümü: 482,109.70 hektar
Nüfus: 1.098.115 (TÜİK - 2023)
İl Trafik No: 54

Hızlı kalkınması ve gelişmesiyle Türkiye’nin önemli şehirlerinden birisi olan Adapazarı, doğal güzellikleri ve yöresel kültürünün zenginliğiyle de dikkat çekmektedir.

Denizi, kumsalları, gölleri, nehirleri, yaylaları, kaplıcaları yanında Taraklı ve Geyve gibi Osmanlı dönemi yerleşim yerlerindeki geleneksel yaşantısıyla, Bizans ve Osmanlı dönemi tarihi eserleriyle ülkemizin görülmeye değer cennet köşelerinden biridir.

Türklerin XIII. yüzyılda fethettiği Sakarya iline, Kafkasya’dan, Balkanlardan XVIII. ve XIX. yüzyıllarda yoğun göçler yaşanmıştır. Yüzyılın son kitlesel göçüyle 1989 yılında Bulgaristan’dan soydaşlarımız gelmiştir. Gelişen sanayisi ve ulaşım yollarının kavşak noktası Sakarya’ya günümüzde de iç göçler halen sürmektedir. Yakın bir gelecekte bir milyon insanın yaşayacağı Sakarya ili, Marmara Bölgesi'nin parlayan yıldızıdır.

Sakarya ili, doğudan Düzce ili, güneydoğudan Bolu ili, güneyden Bilecik ili, batıdan Kocaeli ili ve kuzeyden ise Karadeniz ile çevrilidir. Sakarya ilinin 16 ilçesi bulunmaktadır. Bunlar; Adapazarı, Akyazı, Arifiye, Erenler, Ferizli, Geyve, Hendek, Karapürçek, Karasu, Kaynarca, Kocaali, Pamukova, Sapanca, Serdivan, Söğütlü ve Taraklı’dır.

Ulaşım
Sakarya tüm önemli kara ve demiryollarının kavşak noktasında bulunmaktadır. Ulusal ve uluslararası taşımacılıkta önemli yeri olan ve ili doğu-yönünde boydan boya geçen D-100 (E-5) karayolu ile TEM Otoyolu ile Bilecik istikametindeki D-25 karayolu ilin ana ulaşım ekseni durumundadır. Edirne’den başlayan Kınalı-İstanbul-Sakarya-Ankara otoyolu uluslararası bir öneme sahiptir. Kınalı’da otoyolun bir kolu Yunanistan’a diğer kolu da Bulgaristan’a bağlantılıdır. Sakarya ilinin karayolu ile bazı illere uzaklığı: Adana’ya 797 km., Antalya’ya 583 km., Bilecik’e 102 km., Bursa 158 km., Eskişehir 188 km., İstanbul 148 km., Trabzon 933 km., Ankara 306 km., Bolu 114 km., İzmir 486 km., Düzce 79 km., Muğla 708 km., Zonguldak 179 km. ve Kocaeli 37 km.’dir.

İl sınırları içinde 65 km.’lik demiryolunda 7 istasyon bulunmaktadır. İstanbul’u Ankara ve diğer Anadolu illerine bağlayan demiryolu, Sakarya ilinden geçmektedir. Haydarpaşa’dan itibaren, İzmit’in 10 km. doğusuna kadar D-100 karayolunun hemen yanında ona paralel olarak uzanmakta, Derbent mevkiinde D-100’den ayrılıp, Sapanca Gölü’nün güney kıyısını izleyerek Arifiye istasyonuna varmaktadır. Arifiye istasyonundan itibaren, ana hattan ayrılarak 8,4 km.’lik bir mesafe ile Adapazarı Garı’nda son bulmaktadır. Arifiye’den güneye yönelen ana demiryolu ise Arifiye-Eskişehir karayolunu takip ederek Ankara’ya ulaşmaktadır. Adapazarı’nın demiryolu ile İstanbul’a uzaklığı 141 km., Ankara’ya uzaklığı ise 436 km.dir.

Adapazarı’na havayolu ile ulaşım tercih edildiğinde en yakın havaalanı İstanbul Kurtköy Sabiha Gökçen Havaalanı 110 km. ve İstanbul Havaalanı 176 km. uzaklıktadır.

Sakarya ili
Adapazarı, 1573 yılında “Ada” isimli bir köy, 1646 yılında nahiye, 1658 yılında Akyazı’ya bağlı bir köy, 1692 yılında kadılık, 1742 yılında tekrar nahiye olur. Yerleşim merkezi Osmanlı ile Cumhuriyet dönemleri (1837-1954 yılları) arasında 117 yıl boyunca da kasaba (ilçe) statüsüne sahiptir. Uzun yıllar Kocaeli Sancağına bağlı bir kaza olan Adapazarı, 22 Haziran 1954 tarihinde 6419 sayılı kanunla Kocaeli ilinden ayrılarak “Sakarya” adını alır. Adapazarı; Akyazı, Geyve, Hendek ve Karasu ilçelerinin merkezi olarak adını Sakarya olarak almasından sonra 1 Aralık 1954 günü törenlerle İlk Vali Nazım Üner göreve başlar.

Sakarya Büyükşehir Belediyesi
Akova’nın merkezinde son yıllarda büyük bir gelişme yaşayan ve hızla büyüyen Adapazarı 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nde büyük yıkım yaşadı. 3.891 kişi hayatını kaybederken 26.551 konut yıkıldı, 100.000’e yakın insan evsiz barksız kaldı. Devlet/millet işbirliği ile şehir yeniden ayağa kaldırılmaya çalışırken 1868 yılında kurulan Adapazarı Belediyesi, 6 Mart 2000 tarihli Bakanlar Kurulu’nun 593 sayılı Kararnamesinin Resmi Gazete’de yayınlanması ile Büyükşehir statüsünü kazandı. 2004 ve 2008 yıllarında yapılan yasal değişikliklerle Büyükşehir Belediyesi'nin kapsamı ve hizmet alanı genişledi. 2008 yılında çıkarılan kanunla da “Adapazarı Büyükşehir Belediyesi” adı karışıklığı önlemek üzere “Sakarya Büyükşehir Belediyesi” olarak değiştirildi. Büyükşehir Belediyesi kapsamındaki ilçeler: 6 Mart 2000 ve 23985 sayılı tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin yürürlüğe girmesiyle;
- Ferizli Belediyesi
- Söğütlü Belediyesi

23 Temmuz 2004 tarih ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun yürürlüğe girmesiyle;
- Akyazı Belediyesi
- Hendek Belediyesi
- Karapürçek Belediyesi
- Sapanca Belediyesi

6 Mart 2008 tarih ve 5747 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un, 22 Mart 2008 tarih ve 26824 sayılı ve Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmesiyle;
- Adapazarı Belediyesi (2000 yılında Adapazarı Merkez Belediyesi olarak bağlanmıştır)
- Arifiye Belediyesi (2000 yılında ilk kademe belediyesi olarak bağlanmıştır)
- Erenler Belediyesi (2000 yılında ilk kademe belediyesi olarak bağlanmıştır)
- Serdivan Belediyesi (2000 yılında ilk kademe belediyesi olarak bağlanmıştır)

06 Aralık 2012 tarih ve 6360 Sayılı Kanununun yürürlüğe girmesiyle de;
- Geyve Belediyesi
- Karasu Belediyesi
- Kaynarca Belediyesi
- Kocaali Belediyesi
- Pamukova Belediyesi
- Taraklı Belediyesi

Büyükşehir sınırları içinde yer almıştır.

31 Mart 2024 yılında yapılan yerel seçimler sonucunda Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na seçilen Yusuf Alemdar, halen bu görevi sürdürmektedir.